Als ik met collega's of concullega's praat over "het werk" komt het gesprek heel vaak op "verandering". Dit wordt dan onder verschillende vormen uitgedrukt als zijn "we moeten veranderen", "we moeten ons aanpassen" over het vaak meer fatalistische "het zal toch anders moeten".
Ik denk dat dit besef een goed besef is. Het is een cliché om te zeggen dat in het huidige competitieve klimaat stilstaan heel vaak achteruitgaan is. Tot zover het "so what?!" -stuk van deze blog.
Het wordt pas interessant (zoals heel vaak) als je begint door te vragen wat die collega's of concullega's bedoelen met "verandering". Dan pas begin je te begrijpen wat ze concreet gaan veranderen of zouden willen veranderen. De vraag die ik mij dan (vaak enkel stilzwijgend) bij stel: is dit "verandering"? Zal dit genoeg zijn?
Als ik er even over nadenk komt dit voor mij neer op de vraag: kan verandering van binnenuit komen? Ik heb het dan niet over de uitvoering van de verandering die van binnenuit zal moeten komen. Niemand kan echter een bedrijf of afdeling veranderen voor jou. Het gaat mij eerder over het idee wat die verandering dan wel zou moeten doen.
Ik denk dat het op zich kan dat radicale verandering van binnenuit komt. Ik denk en vrees dat het echter een minderheid is die dat kan, zomaar op zichzelf. Het gevaar hiervan is dat de verandering eigenlijk heel vaak geen verandering is maar gewoon hetzelfde maar in een ander jasje.
De vraag is dan hoe het wel kan. Ik denk dat het eerst en vooral al plaats vindt in het hoofd, vaak het hoofd van een CEO of bedrijfsleider. Die moet in een mindset komen die het midden houdt tussen wat verandering zou kunnen betekenen voor zijn bedrijf, op een redelijk concrete manier en daarnaast een volledige openheid dat de verandering die hij/zij voor ogen heeft eigenlijk helemaal niet de verandering is die het bedrijf nodig heeft. Ik denk dat moeilijk, heel moeilijk is.
Als een logisch gevolg hiervan gaat die persoon op zoek naar mogelijke vormen van "verandering" waarbij het nieuwsgierige karakter waarschijnlijk zijn sterkste troef is. Verandering komt dan zowel van binnenuit maar ook van buitenuit. Vragen stellen is cruciaal. Die vragen moeten er toe leiden om beter te begrijpen welke elementen de "verandering" in het bedrijf kunnen bewerkstelligen. De taak van de CEO of bedrijfsleider is dan om te oordelen hoeveel "verandering" een bedrijf aankan, in welk tempo en wat het uiltieme einddoel zal zijn.
De vraag is dus eigenlijk eerder "wie mag veranderen?" dan "wie kan veranderen?".
